Kastriot Gashi

Këtij sistemi të arsimit, vetëm edhe COVID19 i është dashtë, për me e justifiku dështimin monumental. Viti 2020, e kjo shoqëri hala nuk ka qenë në gjendje me prodhu libra për nxënës. Nesje, libra ka prodhu sa ka mujtë, mirëpo aso libra që mund të shërbejnë për qëllime tjera përveç mësimit. Mbi gjysma e librave që i kanë prodhuar ministria apo kush është përgjegjës dhe sigurisht që janë paguar nga taksat tona, asnjëherë nuk përdoren.  Fëmijët më treguan se - na kanë thënë disa arsimtarë se mësimet nuk janë në libra, vetëm merrni shënime në klasë. Kjo ma kujtoi periudhën e viteve '90 kur kam qenë unë nxënës, kur ishim nën okupim, ku libri ishte vështirë të gjindej, shtypej e blihej. Dhe si duket për këto 20 vite nuk ka ndryshuar asgjë. Unë e kam pasë një profesor i cili ishte mësuar që lëndën ta zhvillonte vetëm duke diktuar. Kur e shihja librin, gati të gjitha ato që i diktonte pothuajse gjendeshin në libër. Edhe i pata thënë - profesor bre, këto që po na i dikton qenkan në libër, p...

 Nëse profesori/mësuesi juaj është duke u mbytur në ujë, me njohuritë që i keni marrë gjatë shkollimit, si do ta ndihmonit? Po e tregoj një ngjarje personale. Shkova me e regjistru kerrin para një kohe, aty po e takoj një arsimtare e cila ka dhënë mësim në shkollë në kohën kur kam qenë nxënës - mua nuk me ka dhënë mësim, por e njihja si mësuese. Meqë kishte kallaballëk, ajo përpiqej që disi të hynte pa rend. Ai punëtori që punonte aty nga sporteli i thoshte: eeeeee, ma qitshe nish! Kështu që, mundësisht mos qitni veç nisha, se devre dynjaja e nuk i dihet si i vjen soni i mbrame :)

Alfred Nobel - kimisti me origjinë suedeze, shquhet për një prej aktiviteteve më të famshme filantropike, dhurimin e krejt pasurisë së tij në shërbim të shkencës, letërsisë, mjeksisë dhe paqës - themelimin e çmimit Nobel. Mirëpo, për çka shquhet tjetër Alfred Nobel? Është diçka që nuk është se i ka sjellë dobi të madhe njerëzimit, përkundrazi i ka sjellë goxha dëme. Zbulimi i eksplozivit - dinamitit. Çmimin Nobel e la amanet mbase për të balancuar shpirtin e tij, apo për të përmbushur liçensimin moral - siç i thonë në shkencën e psikologjisë. Liçensimi moral vëhet në spikame edhe në rastin e një rrëfimi nga fshati im i origjinës. Kishte qenë një person me reputacion në fshat. Lakmia për të zaptuar tokë e bën që të zhvendosë rrugën e fshatit për një distancë të konsiderueshme dhe pjesën e asaj toke ia bashkangjit tokës së tij. Mirëpo, pastaj hapë një bunar - pus, aty buzë rrugës që të shfrytëzohet nga kalimtarët, me arsyetimin se - bona pak keq këtu, e zhvendosa rrugen por tash po boj m...

(Duke u bazuar në sentencën latine: historia magistra vitae est - historia është mësuese e jetës :) ) Poliomieliti është një infeksion viral i cili e sulmon sistemin nervor, duke shkaktuar kështu paralizë apo edhe vdekje tek personi i infektuar. Në vitet 40-50 kishte shpërthyer si epidemi në SHBA, Kanada, Mbretëri të Bashkuar, etj. Madje, edhe vetë presidenti i SHBA-ve të asaj kohe, Franklin Roosevelt ishte i prekur prej saj dhe nga pasojat e sëmundjes lëvizte me ndihmën e karriges me rrota. Duke e përjetuar vuajtjen në lëkurën e tij, njëkohësisht duke ndjerë edhe për vuajtjet e të tjerëve, Roosevelt kishte vendosur që të bënte çka të mundej, në kapacitetin e tij si president që t'a luftonte këtë sëmundje; duke vënë në dispozicion fonde për programin e zbulimit të vaksines. Në vitin 1955, një emigrant hebre nga Rusia, familja e të cilit kishin emigruar në SHBA, me emrin Jonas Salk e zbuloi vaksinen kundër kësaj sëmundje. Mirëpo, kjo histori, siç e ka anën e ndritshme, e ka edhe një...

 Sa isha fëmijë, në shkollë e mësonim një vjershë që thoshte se libri është shoku më i mirë. Natyrisht që për mua kjo ishte diçka absurde. Si ka mundësi njëriu i gjallë të jetë shok me një libër?! Mirëpo më vonë, e pata kuptuar se shoqëria me librin është më shumë shoqërm me autorin e librit. Kur ti e lexon një libër, njoftohesh me idetë që autori i ka jetuar dhe i ka pasqyruar përmes shkrimit. Në këtë formë ti njihesh dhe jeton me të pavarësisht distancës gjeografike apo kohore. Dmth. çka t'lexojsh ashtu bëhesh (sikur me kë t'rrish) :)

 Truni i njeriut, i mbyllur ne errësirën e kafkës, te vetmin kontakt me ambientin e jashtëm e ka përmes shqisave. Ato qe syni i sheh, e veshi i dëgjon, përmes këtyre te dhënave truni duhet te ndërtoje strukturën e realitetit te botes se jashtme. Pra, secili tru ne një mënyrë e halucinon apo imagjinon realitetin ne mënyrën e vete. Ka plote gjera qe i mendojmë si ngjashëm mirëpo, ka plote gjera për te cilat dallojmë ne mënyrën se si i mendojmë. Truni i njeriut është i ndërtum ne atë mënyrë qe kërkon ti japë kuptim secilës dukuri. P.sh. duke i vështru yjet ne qiell, njerëzit ju kane dhënë atribute te gjallesave sipas imagjinatës se tyre, duke i antropomorfizu, duke ndërtu mite e legjenda ne baze te tyre – e qe ka edhe sot njerëz qe e besojnë astrologjinë. Pastaj, shpesh shohim njerëz se si dëshmojnë se kinse shohin forma te fytyrave ne qiell nëpërmes reve, apo ne sipërfaqen e Henes e Marsit, etj.   Ku po du me dale?  Te virusi COVID19. Lloj-lloj imagjinate ne lidhje me ...

 Sot koka dita e solsticit veror, dita ma e gjate e vitit. Drite, jete, gjallni, ngrohtesi, shprese...  Mue m'pelqen kjo periudhe e vitit, deri kah fundi i korrikut kur verehet dukshem shkurtimi i dites, qe e implikon terrin, ftoftin, depresionin, me nder me thene - vdekjen... Nasradini thone qe gjate gjithe veres merzitej se mendonte cka bon qe po vjen dimni, ndersa gjate gjithe dimnit gezohej se e priste qe po vjen vera :)

Shtatë vese të këqija të cilat e dëmtojnë rëndë të folurit, që shumë prej nesh shpesh bijmë në to:   Përgojimi - të flasësh keq për dikë që nuk është prezent; Gjykimi - kur e mban nën presion personin me të cilin komunikon duke e gjyku për secilën fjalë; Negativiteti - theksimi i anëve të errëta në çdo storje, Ankesat - ankesa për politikë, për ekonomi... gjithçka; Fajësimi - fajtor ky, fajtor ai, fajtor krejt dynjaja përveç vetëvetes; Ekzagjerimi/dramatizimi - kur gjithçka e stër-zmadhon - fenomenal ajo, awsome kjo... Apo edhe për keq, kur dramatizon; Dogmatizmi - ngatërrimi i fakteve me opinione. Këto vese kur janë pjesë e komunikimit, e bëjnë shumë të vështirë atë. A ka zgjidhje për këto? Po - nëse e folura bazohet në këto katër baza: Sinqeriteti - fol thjeshtë dhe kjartë, sinqerisht; Autenticiteti - je thjeshtë vetëvetja; Integriteti - atë që e thua t'a kesh edhe vetë; Dashamirësia - t'u dëshirosh njerëzve të mirën.

Kohëve të fundit, çdo ditë e më shumë kanë fillu lëvizje të shumta për mbrojtjen e të drejtave të kafshëve. Kjo do të ishte shumë normale në situata më pak të mjerueshme si kjo e jona. Andaj, nuk ka se si mos t'më shkojë në mendje "Bukuria që vret" e Migjenit, që e ilustron në mënyrë brilante këtë situatë. Në vazhdim... E kur andej nga mesnata acarimi arrin kulmin e vet, atëherë ndër bagëti fillon një lëvizje. Po një lëvizje. Një nga një u aviten njerzvet e me syt’ e vet si me u lutë: “na lëshoni edhe neve vend të ngrohemi pak rreth zjarrit, se u ngrimë”. Dhe njerëzit kundrejt njerëzve s’kanë mshirë, por kundrej shtazëve — po. Prandaj çohen, ua lëshojnë bagëtis’ vendin rreth votrës, e ata vetë shkojnë n’errsin’ që përpin.