Kastriot Gashi

Nuk me kujtohet sakt në cilin vit kam qenë në gjimnaz, ndoshta viti i dytë apo i tretë, s'është me rëndësi. Por, atë vit për lëndën e Biologjisë nuk pata ble fare libër. Nuk gjindej libri lehtë edhe prej neglizhencës time, shkoi gjysëm vjetori unë pa libër. Mirëpo, e kam pasë një profesor të Biologjisë i cili ka qenë i jashtëzakonshëm - Zhuk Shala - profesor i biologjisë në gjimnazin Sami Frashëri në Prishtinë. Mënyra si shpjegonte ai, pasioni, interaksioni, bënte që ora e biologjisë të ishte fun, ishte një lloj zbavitje. Profesori e mbante orën më shumë si bashkëbisedim me nxënësit, ku ne jepshim opinionet tona, herë të qëlluara herë jo, por ora shkonte sa hap e mbyll sytë. Nejse, tani vinte puna që duhej të vlerësoheshim. Atë gjysëm vjetor unë pa libër pa gja, vetëm përmes dëgjimit e mora një 3-sh. Kur na i mbylli notat në fund të gjysëm vjetorit - na thirrte me emër secilin (siç ishte zakoni atëherë), na shikonte edhe e vendoste notën përfundimtare. Kur erdhi radha te unë e pa n...

Kohëve të fundit po shohim më shumë vrasje, rrahje, kriminalitet, dhunë. Kur flitet nëpër kafe e ndeja, apo edhe në komunikime në rrjete sociale, zakonisht njerëzit thonë se - varfëria, kriza ekonomike - po i shtyn njerëzit drejt dhunës. Inflacioni, ngritja e cmimeve, të ardhurat e vogla, kjo po i bon njerëzit ma agresivë, e si pasojë edhe më të dhunshëm. Unë nuk jam studiues i sjelljeve njerëzore a sociale - të më ndjejnë ata që i dijnë më mirë këto punë, e që ndoshta po përzihem në punët e tyre. Por, në këtë rast do ti referohem disave që i kanë hulumtuar më thellë këto qështje, e ndoshta secili prej neve pastaj reflekton mbi arsyeshmërinë e tyre. Robert Sapolsky e ka një libër me titull Behave, në të cilën sjellë fakte që dëshmojnë se - nuk është rritja e varfërisë indikator për rritjen e shkallës së dhunës në një shoqëri, por është rritja e pabarazisë. Kur ka rritje të pabarazisë në një shoqëri, pritet me pasë edhe rritje të shkallës së dhunës. Por, çka është pabarazia? Sapolsky në...